Dzierżoniów

Grażyna Orłowska-Sondej  urodziła się w 1949 roku w Jaszczowie koło Lublina. Ukończyła Żeńskie Liceum Ogólnokształcące w Lublinie oraz polonistykę na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie. Na Uniwersytecie Warszawskim ukończyła studia podyplomowe na wydziale dziennikarskim. Pracowała w lubelskim Radiu Studenckim w dziale kultura. Od momentu, kiedy za cykl reportaży otrzymała wyróżnienie w konkursie zorganizowanym przez Tygodnik Kulturalny, dziennikarstwo stało się Jej pasją.

Do Wrocławia przyjechała z powodów osobistych oraz dla zainteresowań historią dolnośląskiej ziemi. Zainspirowana przez znanego reportażystę Krzysztofa Kąkolewskiego m. in. odkryła, że koło Wołowa pod koniec wojny Niemcy ukryli część skarbu króla Priama. 

Od początku pracy dziennikarskiej Grażyna Orłowska-Sondej była nie tylko autorką audycji, ale wsparciem dla widzów; opowiadała o ich problemach i interweniowała, gdy zaszła potrzeba. Redagowała i prowadziła Dolnośląski Magazyn Reporterów oraz program Reporterzy w drodze. W ciągu kilkunastu lat do Jej programów zgłosiło się kilkadziesiąt tysięcy osób, prosząc o pomoc. Cotygodniowe dyżury były dla Niej zarówno dziennikarskim obowiązkiem, jak i służbą publiczną, często polegającą na organizowaniu pomocy materialnej dla najuboższych widzów.

Od września 2001 roku na antenie TV Wrocław ukazuje się program Grażyny Orłowskiej-Sondej Studio Wschód. Realizowany na Kresach przybliża mieszkańcom Dolnego Śląska, także mieszkańcom Dzierżoniowa, miejsca urodzenia ich dziadów i pradziadów oraz ich samych. Dla młodego pokolenia to prawdziwa lekcja historii. Młodzież nie tylko ogląda programy, ale również uczestniczy w zainicjowanej przez Grażynę Orłowską – Sondej akcji "Mogiłę Pradziada Ocal Od Zapomnienia", pracując przy porządkowaniu wielkich historycznych nekropolii i małych wiejskich cmentarzy. W ciągu 10 lat zorganizowała prawie 170 wypraw na Wschód i zawiozła dziesiątki ton darów dla polskich parafii, szkół i Rodaków. Dzięki Niej na polskich cmentarzach co roku płoną znicze zebrane przez uczniów dolnośląskich szkół. Ponad 500 reportaży, które zrealizowała to bezcenne dokumenty, stanowiące niezwykły zapis najważniejszych kresowych wydarzeń i niepowtarzalnych życiorysów.

Środowisko Dzierżoniowa, silnie związane z Kresami, od początku aktywnie włącza się w Akcję "Mogiłę Pradziada Ocal Od Zapomnienia", którą współorganizuje Dolnośląski Kurator Oświaty. Uczniowie wraz z nauczycielami z dzierżoniowskich szkół każdego roku w czasie wakacji  porządkują kresowe cmentarze, odnawiają nagrobki, m. in. w Komarnie, Podhajcach i Dawidkowcach. Uczestniczą w zbiórce symbolicznej złotówki, organizują kwesty na rzecz Akcji oraz zbierają dary świąteczne dla Polaków żyjących na Wschodzie. Wielu mieszkańców Dzierżoniowa było bohaterami programów Pani Redaktor. Stały się one zarówno dokumentem życia rodzin, jak i skomplikowanych losy naszej Ojczyzny.

Dzięki kontaktom zainicjowanym przez Grażynę Orłowską-Sondej nasze miasto nawiązało współpracę z miastem Podhajce na Ukrainie. Burmistrz Dzierżoniowa wraz z delegacją nauczycieli i uczniów przebywał w Podhajcach w 2012 roku, podczas uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy poświęconej legionistom z 1920 roku. Mer Podhajec Tatiana Lewkowicz oraz Starosta powiatu podhajeckiego Irena Baran gościły w Dzierżoniowie w 2013 roku. W lipcu 2014 roku w Podhajcach przebywała grupa wolontariuszy z Dzierżoniowa na czele z Zastępcą Burmistrza  Wandą Ostrowską. Była to znacząca dla władz oraz społeczności miasta wizyta w kontekście obecnych wydarzeń na wschodzie Ukrainy.

Miasto Dzierżoniów wspiera działalność Redaktor Grażyny Orłowskiej-Sondej rozumiejąc, jak ważna jest Jej rola w ratowaniu śladów polskości na Kresach, a także w budowaniu przyjaźni między narodami polskim i ukraińskim.  W 2009 roku otrzymała nagrodę Parlamentu Europejskiego za działalność społeczną na rzecz pojednania narodów Europy Środkowej i Wschodniej.