Dzierżoniów

10-osobowa grupa młodzieży z Zespołu Szkół nr 1 w Dzierżoniowie spotkała się z pracownikiem z Muzeum Żydów Polskich Polin, by doskonalić swoje umiejętności w zakresie przeprowadzania wywiadów historii mówionej. To kontynuacja działań w ramach rozpoczętego w styczniu br. projektu dotyczącego historii mówionej Dzierżoniowa prowadzonego przez Amerykankę Ruth Geall i Niemkę Susanne Hakuba, mieszkanki Londynu.

Historia mówiona jest interdyscyplinarną metodą badawczą, polegającą na nagrywaniu, archiwizowaniu oraz interpretowaniu relacji świadków bądź uczestników wydarzeń historycznych. Badania z kręgu historii mówionej nie skupiają się jedynie na doniosłych wydarzeniach i znanych ludziach, lecz w centrum ich zainteresowania znajduje się zwykły człowiek i jego punkt widzenia.

- Celem tego projektu jest udokumentowanie doświadczeń różnych grup mieszkańców Dzierżoniowa, ponieważ historia tego miasta jest specyficzna. Przygotowujemy się do zebrania osobistych świadectw i wspomnień tych, którzy mieszkają w Dzierżoniowie współcześnie, ale także i byłych mieszkańców, którzy mieszkają poza granicami Polski – tłumaczy współpracownik ds. historii mówionej Muzeum Historii Żydów Polskich Polin http://www.polin.pl/pl/o-muzeum w Warszawie Józef Markiewicz.

W dniach 16-18 października odwiedził on dzierżoniowską synagogę, cmentarz i spotkał się z władzami miasta w ratuszu, gdzie podkreślał istotną rolę Dzierżoniowa w żydowskiej historii. Przeprowadził też z młodzieżą ZS nr 1 warsztaty, na których wyjaśnił nie tylko merytoryczne, ale i techniczne aspekty przeprowadzania takich wywiadów. - Taka rozmowa wymaga wiele empatii i cierpliwości. Chcemy poznać losy tego człowieka, zawsze nawiązuje się między rozmówcami specyficzna więź. Konieczna jest więc umiejętność uważnego słuchania, ale i zaangażowanie w rozmowę, bo często tematy, których dotyczy, są dramatyczne – my jako słuchacze również mocno ją przeżywamy – tłumaczy pracownik Muzeum Polin.

Każda taka rozmowa jest unikatowa. - Są oczywiście zestawy zagadnień, o które chcemy zapytać, ale szukamy też zawsze czegoś nowego. Dla nas najważniejsze jest to, co jest najważniejsze dla tych osób, to coś, co nie jest zawarte w żadnych kwestionariuszach – mówi Józef Markiewicz. - Zadaniem historii mówionej jest dowiedzenie się, kim nasz rozmówca jest. Bo jest, taki jaki jest ze względu na swoją historię, ale i to, co współcześnie myśli o świecie, jak się odnosi do pewnych kwestii. Chodzi więc o uchwycenie osoby w całym bogactwie jej doświadczeń.

Gość z Warszawy zaprezentował uczestnikom warsztatów kilka relacji, które Muzeum Polin zgromadziło wcześniej, wśród nich także relacje mieszkańców Dzierżoniowa, polskich żydów, którzy wyemigrowali z Polski w latach 60. Jak podeszła do nich młodzież, dla której było to bardzo ważne doświadczenie edukacyjne? - Przyszedłem tu po to, by dowiedzieć się więcej na temat bardzo rozwiniętej kiedyś, a dziś już odchodzącej w niepamięć społeczności żydowskiej w Dzierżoniowie, zmagazynować tę wiedzę i ją przekazać – mówi jeden z uczniów, Bartosz Pasternak. - Chodzi o to, żeby była ona łatwo przyswajalna. Gdy coś jest robione przez młodzież, to najczęściej w nieco inny sposób i nasi rówieśnicy będą to inaczej odbierać. Mam nadzieję, że zrobimy to ciekawie i wprowadzimy w wywiady historii mówionej jakiś powiew świeżości.

Uczniowie z zainteresowaniem pytali i o techniki prowadzenia dialogów narracyjnych i o sprawy sprzętowe. Wśród korzyści, jakie płyną z zajęć, wymieniali też umiejętności improwizacji i pracy z ludźmi. Mieli okazję przećwiczyć je na jednej z mieszkanek naszego miasta, Krystynie Patrzykąt, której rodzina pochodzi z Kresów Wschodnich.



Warsztaty z pracownikiem Muzeum Polin były częścią projektu historii mówionej realizowanej w Dzierżoniowie przez Ruth Geall i Susanne Hakuba.